اختالالت باروری همیشه جزء فراموش شده در سالمت باروری است. سازمان بهداشت جهانی از ناباروری به عنوان بیماری یاد کرده است که بیش از 13 تا 17 درصد زوج ها را مبتال می کند. ناباروری پس از مرگ مادر، پدر و همسر خیانت شده در مقایسه با رویدادهای پر استرس زندگی در رتبه چهارم قرار دارد. سازمان جهانی بهداشت تخمین زده است که از هر چهار زوج در کشورهای در حال توسعه، یک نفر به ناباروری مبتال می شود. در سال 2010 در بین زنان در سنین باروری، 1.9 درصد بیماران اولیه ناباروری پودند و 5.10 درصد ناباروری ثانویه بودند.
به طور کلی نرخ باروری در ایران 2.13 درصد است که 9.93 درصد موارد ناباروری مردان، 3.40 درصد زنان و 1.10 موارد ناشناخته هستند. در حالی که تمرکز باروری اغلب بر روی فردی است که باردار می شود، برای شریک حامی به همان اندازه مهم است که عاداتی را اتخاذ کند که از باروری حمایت می کند. در واقع، ناباروری در بین زوجها تقریباً 50 درصد مواقع به شریک مرد نسبت داده میشود که عمدتاً به دلیل اسپرم زایی کم یا عدم تولید اسپرم سالم است.
نقش تغذیه در ناباروری
برای زنانی که به دنبال بارداری طبیعی هستند (بدون استفاده از تکنولوژیهای کمکباروری نظیر IVF)، مصرف ویتامینها و مواد مغذی زیر تاثیرات مثبتی بر باروری داشته است:
- اسید فولیک
- ویتامین B12
- اسیدهای چرب امگا ۳
- رژیمهای سالم (مانند رژیم مدیترانهای)
در مقابل، به نظر میرسد که آنتیاکسیدانها، ویتامین D، محصولات لبنی، سویا، کافئین و الکل تأثیر کمی یا هیچ تأثیری بر باروری ندارند. همچنین، اسیدهای چرب ترانس و رژیمهای ناسالم (شامل غذاهای حاوی گوشت قرمز و فرآوریشده، سیبزمینی، شیرینیها و نوشیدنیهای شیرین) اثرات منفی دارند.
برای مردان نیز این توصیهها کاربرد دارند، با این تفاوت که کیفیت اسپرم به تنهایی معیار پیشبینی خوبی برای باروری نیست، بنابراین تأثیر تغذیه بر باروری مردان به اندازه تاثیر آن بر باروری زنان قابل توجه نیست.
کدام مواد غذایی و ویتامینهایی که در ناباروری مفید است؟
تغذیه صحیح و استفاده از مواد غذایی حاوی ویتامینها و مواد مغذی مورد نیاز بدن میتواند تاثیر مستقیمی بر بهبود باروری داشته باشد. برخی از این مواد مغذی شامل :
- اسید فولیک از ویتامینهای حیاتی برای باروری زنان است که به تولید سلولهای جدید و پیشگیری از نقصهای مادرزادی در جنین کمک میکند. این ویتامین را میتوان در سبزیجات برگ سبز، مرکبات و غلات یافت.
- ویتامین B12 برای بهبود تخمکگذاری و سلامت اسپرمها موثر است. منابع غنی این ویتامین شامل گوشت قرمز، ماهی، تخم مرغ و محصولات لبنی هستند.
- ویتامین E بهدلیل خاصیت آنتیاکسیدانی قوی، ویتامین E از تخمک و اسپرمها در برابر استرس اکسیداتیو محافظت میکند. این ویتامین در آجیل، دانهها و سبزیجات برگدار موجود است.
- اسیدهای چرب امگا 3، این اسیدهای چرب در تنظیم هورمونها و بهبود کیفیت تخمک نقش دارند و در ماهیهای چرب مانند سالمون، گردو و دانه چیا یافت میشوند.
- زینک «روی» به تولید هورمونهای باروری کمک میکند و در گوشت قرمز، حبوبات و دانههای مغذی موجود است.
رعایت رژیم غذایی سرشار از این مواد مغذی، بهخصوص برای زوجهای درگیر مشکلات باروری، میتواند یک رویکرد حمایتی و موثر در بهبود باروری و سلامت باروری باشد.
-
نقش اینوزیتول در بهبود باروری و سلامت هورمونی زنان
اینوزیتول، عضوی از خانواده ویتامینهای گروه ب، بهویژه مایو اینوزیتول، نقش اساسی در فرآیند بلوغ تخمک ایفا میکند و با بهبود کیفیت تخمکگذاری، شانس باروری را افزایش میدهد. همچنین، در مراحل اولیه رشد جنین نیز اثرگذار است.
اینوزیتول به بهبود حساسیت به انسولین کمک کرده و تأثیر مثبتی بر بیماران مبتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) دارد. با خاصیت آنتیاکسیدانی قوی، اینوزیتول استرس اکسیداتیو را کاهش داده و همچنین موجب کاهش هایپرآندروژنیسم (کاهش سطح تستوسترون) و افزایش حساسیت به انسولین در تخمدان میشود.
مطالعات نشان دادهاند که مصرف اینوزیتول توسط بیماران مبتلا به PCOS که دچار چاقی هستند، منجر به کاهش سطوح انسولین، LH، پرولاکتین و بهبود وضعیت باروری میشود.
بیشترین میزان اینوزیتول در میوهها و سبزیجات تازه یافت میشود و نسبت به شکل منجمد یا کنسرو شده آنها غنیتر است. همچنین، اینوزیتول در گوشت، تخممرغ و دانهها نیز موجود است. میوههایی مانند پرتقال، هلو و گلابی نیز منابع طبیعی این ماده هستند.
-
فواید آنتیاکسیدانی عصاره کاج برای درمان طبیعی باروری
پیکنوژنول (PYC) عصارهای گیاهی و تجاری است که از پوست درخت کاج دریایی فرانسه تهیه میشود. این ماده بهدلیل خاصیت آنتیاکسیدانی قوی، به عنوان یک درمان فتوشیمیایی برای برخی بیماریها مورد استفاده قرار میگیرد. در مطالعهای بر روی لنفوسیتهای انسان، مشخص شده است که پیکنوژنول میتواند از آسیب به DNA و کروموزومهای سلولی ناشی از مواد شیمیایی جلوگیری کند. این ویژگیها نشاندهنده پتانسیل بالای آنتیاکسیدانی این ماده است.
علاوه بر این، پیکنوژنول دارای خواص ضدالتهابی بوده و تاثیرات قابل توجهی در کاهش درد ناشی از آندومتریوز دارد. ترکیبات فعال موجود در پیکنوژنول همچنین در پوست بادام زمینی، عصاره هسته انگور و پوست فندق نیز یافت میشوند. این منابع غذایی را میتوان در رژیم غذایی گنجاند یا از مکملهای پیکنوژنول بهعنوان یک منبع غنی از آنتیاکسیدان بهره برد.
-
نقش CoQ10 (یوبیکینول) در بهبود باروری
کوآنزیم Q10 (CoQ10) بهویژه در فرم یوبیکینول، بهعنوان یک تقویتکننده باروری طبیعی شناخته میشود. بلوغ تخمک و آمادهسازی آن برای تخمکگذاری یک فرآیند پیچیده است که میتوکندریها در آن نقش حیاتی دارند. یوبیکینول بهعنوان یک تنظیمکننده قدرتمند، به رفع و اصلاح مشکلات میتوکندری در شرایطی چون آندومتریوز و ناباروری کمک میکند. این ترکیب میتواند عملکرد سلولی را بهبود بخشد و انرژی مورد نیاز برای فرآیندهای باروری را تامین کند.
یوبیکینول به دلیل خواص آنتیاکسیدانی خود، از تخمکها در برابر آسیب اکسیداتیو نیز محافظت میکند و بهویژه برای زنانی که به دنبال تقویت باروری طبیعی خود هستند، میتواند گزینهای مفید باشد.
منابع غذایی سرشار از کوآنزیم Q10 و تاثیر آن بر سلامت بدن
کوآنزیم Q10 (CoQ10) مادهای ضروری برای تولید انرژی سلولی و تقویت عملکرد آنتیاکسیدانی در بدن است. منابع غذایی حاوی CoQ10 شامل انواع پروتئینهای حیوانی و گیاهی مانند مرغ، ماهی آزاد، قزلآلا و ساردین میشوند که با تامین این کوآنزیم به افزایش انرژی و بهبود عملکرد قلبی کمک میکنند. سبزیجاتی همچون اسفناج، کلم بروکلی و جعفری نیز از منابع غنی CoQ10 هستند و به کاهش استرس اکسیداتیو کمک میکنند. میوههایی مانند سیب، پرتقال و توتفرنگی و همچنین روغن زیتون و مغزها به عنوان منابع گیاهی این ماده، در بهبود سلامت عمومی موثرند. گنجاندن این مواد غذایی در رژیم روزانه میتواند به تامین CoQ10 مورد نیاز بدن و ارتقاء سطح انرژی و سلامت سلولی کمک کند. در جدول زیر، لیستی از منابع غذایی غنی از کوآنزیم Q10 ارائه شده است که شامل انواع پروتئینهای حیوانی، سبزیجات، میوهها و مغزها است. مصرف این مواد به بهبود سطح انرژی سلولی و سلامت قلب و عروق کمک میکند.
منابع غذایی غنی colloq | درصد Co q10 |
مرغ | 0.01% |
ماهیچه | 0.03% |
ماهی آزاد | 0.05% |
قزل آلا | 0.05% |
ساردین | 0.06% |
سالمون | 0.04% |
اسفناج | 0.01% |
کلم بروکلی | 0.05% |
گل کلم | 0.03% |
جعفری | 0.03% |
سیب | 0.01% |
پرتقال | 0.01% |
توت فرنگی | 0.02% |
روغن زیتون | 0.2% |
پنیر توفو | 0.15% |
انواع مغزها | 0.35% |
-
فواید مکمل یوبیکینول برای باروری
مکمل یوبیکینول، که یکی از فرمهای فعال کوآنزیم Q10 است، فواید زیادی برای باروری دارد. این ترکیب نقش مهمی در تولید انرژی سلولی دارد و به افزایش فعالیت میتوکندری در تخمک و اسپرمها کمک میکند، که میتواند به بهبود کیفیت تخمک و اسپرم و افزایش شانس باروری منجر شود. برخی از فواید یوبیکینول برای باروری عبارتند از:
- افزایش انرژی سلولی با یوبیکینول به میتوکندریها کمک میکند تا انرژی بیشتری تولید کنند، که برای بلوغ و کیفیت تخمک و اسپرم حیاتی است.
- حفاظت از سلولها در برابر استرس اکسیداتیو ،این مکمل با خاصیت آنتیاکسیدانی قوی خود از تخمک و اسپرمها در برابر آسیبهای ناشی از استرس اکسیداتیو محافظت میکند.
- بهبود کیفیت تخمک در زنان مسنتر، با افزایش سن، کیفیت تخمکها کاهش مییابد. یوبیکینول میتواند به بهبود سلامت تخمکها کمک کند و شانس موفقیت در بارداری را افزایش دهد.
- کمک به کاهش مشکلات باروری ناشی از آندومتریوز، تحقیقات نشان دادهاند که یوبیکینول با بهبود عملکرد میتوکندری در سلولهای تخمدان میتواند به کاهش علائم و اثرات منفی آندومتریوز بر باروری کمک کند.
یوبیکینول میتواند به عنوان یک مکمل موثر برای بهبود باروری و افزایش شانس بارداری، به ویژه در زنان مسنتر یا افرادی که با مشکلات باروری مواجهاند، مورد استفاده قرار گیرد.
توجه به رژیم غذایی غنی از مواد مغذی مورد نیاز برای تقویت عملکرد بدن، نهتنها به افزایش شانس بارداری کمک میکند، بلکه سلامت عمومی فرد را نیز ارتقا میبخشد. تحقیقات متعدد نشان داده است که مصرف ویتامینها و مواد مغذی ضروری میتواند به بهبود کیفیت تخمک و اسپرم کمک کرده و سلامت باروری را تقویت کند.
همچنین باید تاکید کرد که عوامل مختلفی نظیر استرس، فعالیت بدنی مناسب، و دوری از مصرف مواد مضر مانند الکل و کافئین نیز در بهبود باروری تأثیرگذار هستند. مشاوره با متخصص تغذیه و بهرهگیری از توصیههای دقیق در زمینه تغذیه و استفاده از مکملها میتواند به زوجهایی که با مشکلات باروری مواجه هستند، کمک کند تا در مسیر بارداری موفقتر عمل کنند. رعایت سبک زندگی سالم، کلیدی برای داشتن فرزندی سالم و آیندهای بهتر است.
بدون نظر